هفته نامه امریکایی تایم نوشت: مشخص نیست که تحریم فروش بنزین بتواند در وادار ساختن ایران به مذاکره موفق عمل کند، چرا که تهران از این تحریم برای شتاب بخشیدن به اجرای طرح کاهش مصرف از یک سو و خودکفایی در تولید بنزین از سویی دیگر بهره خواهد برد.
به گزارش رجانیوز، تایم در گزارشی پیرامون احتمال تحریم فروش بنزین به ایران نوشت: یافته های اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد برنامه هستهای ایران امکان دارد امریکا را وادار سازد تا جدیت بیشتری در خصوص تحریم فروش بنزین به ایران از طریق شرکتهای خارجی به خرج دهد.
مجله تایم در ادامه ضمن طرح این سؤال که آیا این تحریم تهران را مجاب خواهد ساخت که پشت میز مذاکره بنشیند، نوشت: بسیاری از صاحب نظران در مسائل ایران پاسخ این سؤال را منفی می دانند.
اگرچه کمیته روابط خارجی کنگره امریکا تأثیرگذار بودن موضوع تحریم فروش بنزین به ایران را تائید کرده و آن را شمشیر داموکلس دانسته اما نظر تهران کاملاً مغایر این امر است.
یک روزنامهنگار اخیراً درباره این موضوع نوشته بود: این امکان وجود دارد که شمشیر داموکلس را به فرصتی برای خود اتکایی تبدیل کرد.
دولت باراک اوباما معتقد است که تحریم فروش بنزین می تواند دولت ایران را به تعلیق غنی سازی رهنمون سازد.
اما نظر ایران متفاوت است .ایران ممکن است امیدوار باشد که این تحریم آن کشور را برای نیل به اهدافش یاری می رساند. یکی از این اهداف کاستن از میزان مصرف بنزین است.
در واقع دولت ایران که سالهاست برای مصرف داخلی بنزین یارانه (سوبسید) پرداخت می کند و قیمت آن را پایینتر از قیمت بازار جهانی این فرآورده نگهداشته است، یارانه بنزین را هم از محل بودجه عمومی پرداخت میکند، بسیار هم علاقهمند است که امریکا برای تحقق این هدف، ناخواسته وارد عمل شود.
محمد خاتمی رییس جمهور سابق ایران هم همواره بزرگترین ضعف دولتش را عدم کاستن از سوبسیدها در فرآورده های نفتی دانسته بود. دولت او سال ها از محل درآمدهای نفتی میلیون ها دلار صرف پرداخت یارانه های دولتی می کرد.
تا سال 2003 همه چهره هایی که امروز از آنها به عنوان یاران جنبش سبز اپوزیسیون نام برده می شود، شامل خاتمی، مهدی کروبی و اکبرهاشمی رفسنجانی، همگی موافق سهمیه بندی بنزین بودند، تا هم از مصرف داخلی این فرآورده و هم از هزینه های جاری دولت کاسته شود.
تا آن تاریخ، هرکس می توانست در ایران به هر میزان دلخواه بنزین خریداری کند. سود حاصل از یارانه ای که دولت برای سوخت و برق پرداخت می کرد، به جیب طبقات ثروتمند جامعه واریز می شد، چرا که میزان مصرف در این طبقه بیش از سایر طبقات بود.
در سال 2005، بانک جهانی ارزیابی کرد که 94 درصد سوبسید انرژی در مناطق شهری ایران به طبقات غیر فقیر تعلق می گیرد. به عبارتی دیگر طبقاتی که نیاز کمتری به یارانه های دولتی داشتند، بیش از سایرین از این سوبسید بهره میبردند.
در انتخابات ریاست جمهوری سال 2005 همه نامزدها وعده اصلاح الگوی مصرف بنزین را دادند.
دولت محمود احمدی نژاد از تابستان 2007 بنزین را سهمیه بندی کرد. طبق این برنامه هر خودرو در ماه مجاز به استفاده از 100 لیتر بنزین به نرخ هر گالن 38 سنت است. مصرف بیش از این سقف، نیازمند پرداخت یک و نیم دلار برای هر گالن بنزین است.
بسیاری از ایرانیان از این طرح راضی نبودند و حتی در روزهای نخست اعلام طرح، اقدام به آتش زدن ایستگاه های پمپ بنزین کردند.
در زمان حاضر، تولید داخلی بنزین در ایران 45 میلیون لیتر در روز است، در حالی که میزان مصرف روزانه 67 میلیون لیتر است،حتی بعد از اجرای طرح سهمیه بندی بنزین.
مجلس ایران در زمان حاضر مشغول بحث و بررسی طرحی است تا میزان سهمیه بندی را از سطح موجود هم تقلیل دهد. اگر امریکا تحریم فروش بنزین را عملی سازد، حتما طرح پارلمان به تصویب خواهد رسید.
اگر این اتفاق رخ دهد، دولت ایران با سهولت بیشتری به افزایش قیمت بنزین که امریکا در نظر دارد در آینده آن را اجرا کند، اعتراض خواهد کرد.
ایران با سرمایه گذاریهای جدیدی که از سوی کشورهای چین، روسیه و هند انجام گرفته، در حال ساخت پالایشگاه های جدید است و در برنامه دارد که تا سا ل 2013 در تولید بنزین به خود کفایی برسد.
بر این اساس، پاسخ سؤال فوق روشن است. تحریم بنزین، فقط به ایران کمک خواهد کرد تا سریعتر از زمان برنامه ریزی شده، به اهدافش برای خودکفایی تولید بنزین دست یابد.